W tym sezonie zimowym TOPR wprowadza nowy system prezentacji stopnia zagrożenia lawinowego, nawiązujący do używanego w krajach alpejskich. Informacje o warunkach panujących w górach będą i bardziej precyzyjne, i czytelniejsze.
Niezmienna pozostaje prezentacja stopnia na głównej stronie internetowej TOPR. Prezentowana jest tu najwyższa wartość stopnia zagrożenia lawinowego w danym dniu.
Baner ten zawiera również informację o prognozach rozwoju sytuacji lawinowej na następne 48 godzin. Prezentowana ona jest w formule: „tendencja malejąca”, „tendencja rosnąca” lub „nie powinna ulec zmianie” oraz dodatkowo w formie strzałek.
Całkowicie nowa jest natomiast prezentacja stopnia zagrożenia lawinowego w pełnym komunikacie. Podawane w nim są informacje o stopniu zagrożenia lawinowego w zależności m.in. od pory dnia, wysokości n.p.m. oraz wystawy stoku względem kierunków geograficznych. Przykładowo, poniższy baner przedstawia informację o stopniu zagrożenia lawinowego z uwzględnieniem wysokości.
W tym przypadku powyżej wysokości 1400 m n.p.m. panują warunki spełniające definicję drugiego stopnia zagrożenia lawinowego, zaś poniżej 1400 m – wyczerpujące definicję pierwszego stopnia zagrożenia. Za szczególnie zaś niebezpieczne miejsca należałoby uznać zbocza o wystawie NW, N, NE, E. Oznacza to, że silny wiatr z kierunku południowo-zachodniego odłożył dużo przewianego niebezpiecznego śniegu na stokach o podanej ekspozycji. Źródłem takiego niebezpieczeństwa nie musi być jedynie wiatr – może ono być skutkiem również działania słońca.
Co ważne: komunikaty mogą, ale nie muszą, uwzględniać tak precyzyjnych informacji. Jeśli szczegółowe dane nie są podawane, to oznacza, że na całym obszarze Tatr Polskich prognozowane jest takie samo zagrożenie – bez względu na wysokość, porę dnia i wystawę.
Najbardziej precyzyjny komunikat nie zwalnia nas z oceny zastanych warunków i rozsądnego zachowania
Innymi słowy: brak szczegółowych informacji co do wysokości i wystaw jest równoznaczny z informacją, że na całym obszarze objętym stopniem zagrożenia lawinowego panują takie same warunki. Co równie istotne, granica wysokości oznacza, że poniżej i powyżej niej panuje różne zagrożenie lawinowe, określone wpisanymi stopniami. Musimy jednak pamiętać, że stopień zagrożenia odzwierciedla warunki panujące w miejscu potencjalnego obrywu lawiny, a nie w miejscu, gdzie się znajdujemy! Należy zatem zawsze brać pod uwagę zasięg lawin spadających z góry!
Z kolei tzw. róża wiatrów służy do wskazywania szczególnie niebezpiecznych wystaw. Częściowo zacieniona oznacza, że warunki szczególnie niebezpieczne panują na wystawach zaznaczonych kolorem czarnym.
I wreszcie, ikona termometru pokazuje wzrost zagrożenia lawinowego wraz ze wzrostem temperatury.
Prezentacja różnego zagrożenia przed południem (AM) i po południu (PM) składa się z dwóch oddzielnych komunikatów: każdy dotyczy odpowiedniej pory dnia. Na przykład, poniższy komunikat jest typowy dla wiosny, kiedy to warunki zmieniają się w ślad za przemieszczającym się słońcem.
Dzięki takiej informacji możemy prawidłowo zaplanować pobyt w górach – tak, by przez cały czas przebywać w terenie o względnie stabilnych warunkach.
Powtórzmy:
Pamiętajmy jednak, że najbardziej precyzyjny komunikat nie zwalnia nas z oceny zastanych warunków i rozsądnego zachowania. Wszak nasze bezpieczeństwo w górach zależy wyłącznie od nas samych, od naszych autonomicznych decyzji.
Andrzej Maciata – jest ratownikiem i instruktorem TOPR. W TOPR zajmuje się prognozowaniem zagrożenia lawinowego i analizą wypadków lawinowych. Instruktor Narciarstwa Alpejskiego i Narciarstwa Wysokogórskiego, prowadzi szkolenia lawinowe.
